فهرست مطالب
از همان اول کار هدف اختراع صندوقهای فروشگاهی، ثبت محصولات و خدمات فروخته شده به خریداران، مدیریت کردن حسابوکتابها و تا زمانی هم ایمن نگه داشتن پول نقد بود. تاریخچه سیستمهای POS یا صندوقهای مکانیزه فروش در ایالات متحده از اواخر دهه 1800 با صندوقهای مکانیکی ساده آغاز شد. با گذشت دههها، صندوقهای فروشگاهی پیشرفت کردند و مسئولیت انجام کارهای بیشتر و حتی مهمتری را به عهده گرفتند. نگاهی به تاریخچه مختصری از سیستمهای صندوق فروشگاهی به ما کمک میکند تا بفهمیم این فناوری چگونه و چرا توسعه یافت. پس با ما در تاریخ قدم بگذارید و به دهه 1800 آمریکا سفر کنید. جایی که داستان تاریخچه صندوق فروشگاهی از آن شروع میشود.
دهه 1800: صندوقهای مکانیکی
اولین سیستمهای POS، صندوق مکانیکی سادهای بودند که فقط میتوانستند قیمت کالاها را جمع و کل پرداخت را محاسبه کنند. فضایی هم برای ذخیره پول نقد داشتند. آن دینگ یا همان زنگی که موقع پرداخت هزینه از صندوق فروشگاهی و باز شدن کشوی پول هنگام پرداخت هزینه میشنوید، در واقع زنگی است که برای این صندوقهای مکانیکی ساخته شدهاست. این زنگ به صاحب کسبوکار اعلام میکرد که فروش در حال انجام است و در نتیجه آن، اجازه نمیداد تا صندوقداران، برای دزدیدن پول وسوسه شوند.
این دستگاهها هنوز نمیتوانستند رسید چاپ کنند تا اینکه حدود 1884، رولهای کاغذی را به آنها اضافه کردند. هدف از چاپ رسید، همچنان محافظت در برابر سرقت کارکنان بود. در واقع رسیدها مدرکی بودند که به صاحبان کسبوکار ثابت میکردند مشتری هزینه را پرداخت کرده و میزان پول نقدی که در کشوی پول قرار دارد، با رسیدها، یکسان است.
دهه 1900: وصل شدن صندوقهای فروشگاهی به همدیگر و به مانیتورهای گرافیکی
قرن 19 به معنای پیشرفت در فناوری، مسافرت، تجارت و جهانی شدن بود. به همین خاطر، صندوقهای پول ساده، برای رفع نیازهای این دوره جدید کافی نبودند. در دهه 1950، شرکت ثبت صندوقهای نقدی به نام Gross Cash Registers Ltd مدلهای جدیدی عرضه کرد. در این دهه مفهوم ارز و پول نقد در حال تکامل بود و صندوقهای این شرکت، به خوبی با مفاهیم جدید سازگار بودند. مثلا صندوقهای آنها میتوانستند هزینه نهایی فاکتورهای مختلف و معاملات را با ارزهای مختلف محاسبه کنند و حالا دیگر اعشارها را هم حساب میکردند.
صندوقهای مکانیزه فروش هم قابلیتهای مختلفی پیدا کردند و دیگر میتوانستند به هم وصل شوند. در دهه 1970، IBM رایانههای مرکزی تولید میکرد که میتوانستند صندوقهای مکانیزه فروش در یک یا چند فروشگاه را به هم وصل و همه آنها را متمرکز کنترل کنند. در آن زمان، مفهوم ارتباط بین دستگاههای مختلف کاملاً جدید بود و کسی نمیتوانست این فناوری را درک کند. از این فناوری جدید در مشاغل بزرگ و چندمکانی مانند رستورانهای زنجیرهای و فروشگاههای بزرگ استفاده میکردند.
در دهه 1980، فناوری POSیا همان سیستم مکانیزه فروش، سرانجام با فناوری گرافیک ترکیب شد تا یک رابط صفحه نمایش لمسی هم برای صندوقهای فروش تولید شود. در واقع همین اسکرین یا مانیتورهای امروزی که به صندوقهای فروشگاهی وصلاند و میتوانید آنها را شخصیسازی کنید. این امکان پردازش تراکنشها را برای صندوقداران، بسیار سریعتر و آسانتر کرد. این فناوری به اندازه سیستمهای صفحه لمسی امروزی پیشرفته نبود، اما نقطه عطفی در تاریخچه سیستم POS بود.
دهه 2000 و فراتر از آن: سیستمهای مکانیزه فروش بر ابر و موبایل
در دهه 2000 و فراتر از آن، پای اینترنت به میان آمد و فضای ذخیرهسازی ابری یا سرورهای مجازی مطرح شدند. در پی این دو مفهوم، نرمافزارهای صندوق فروشگاهی طراحی شدند که تحت وب بودند. یعنی نیازی به دانلودشان نبود و در صورت اتصال به اینترنت، در هر زمان و مکانی میتوانستید از آنها استفاده کنید.
در این دهه دیگر تنها هدف صندوقهای فروشگاهی، ثبت فروش، نگهداری از پول نقد و مدیریت دخلوخرج نبود. بلکه مفهوم حسابداری هم به آنها اضافه شد. حالا این نرمافزارهای ویژگیهایی دارند که کسبوکارها را به معنای وسیعتری پشتیبانی میکنند. مثل گزارشدهی، مدیریت مشتریان، اتصال به بانک، مدیریت انبار و … .
با توجه به اینکه اکثر یا همه مشاغل اکنون به اینترنت متصلاند، ذخیره اطلاعات کاربران در یک سرور مجازی امکانپذیر شد تا دیگر دغدغهای برای تهیه حافظههای جانبی مختلف برای ذخیره آنها نداشته باشید. این امکان انجام کارهایی مانند نصب سیستمهای جدید، بهروزرسانی و همگامسازی اطلاعات، مدیریت چند شعبه یا انبار را هم آسانتر کرد. مدرنترین سیستمهای POS مبتنی بر ابر، حتی یک حالت آفلاین هم دارند که به فروشنده اجازه میدهد حتی در صورت قطع شدن اینترنت، بعضی از کارها را پیش برد. همینطور ابزارهای مختلف مانند کارتخوان، بارکدخوان و … هم به این ابزار اضافه شدند.
شرکت همکاران ایده پرداز یکتا (هایپریِک)، در 1395 کارش را شروع کرد. هدف اصلی شرکت هایپریک، شناخت نیازمندیها و چالشهای فروشگاهها در اصناف مختلف و ارائه راهکارهای نرمافزاری نوین برای رفع آنهاست. نرم افزار حسابداری فروشگاهی Hyperyek اساسیترین دغدغه فروشگاهها را رفع کردهاست. نرمافزارهای حسابداری، پیچیدهاند و فقط افرادی میتوانند با آن کار کنند که دانش حسابداری دارند. اما نرمافزار هایپریک ویژه صاحبان فروشگاههاست. یعنی همه افرادی که صاحب یک کسبوکارند، میتوانند امور مالی کسبوکارشان را با هایپریک مدیریت کنند و حسابداری را پیش ببرند. بدون آنکه نیازی به دانش حسابداری داشته باشند. در واقع هایپریک آمدهاست تا روش سنتی حسابداری را با یک نرمافزار پرامکانات، اما ساده، برطرف کند.
نرم افزار حسابداری فروشگاهی هایپریک، با لپتاپ، کامپیوتر، تبلت، موبایل و صندوقفروشگاهیهای مخلتفی سازگار است. صندوقی که در عکس زیر میبینید، یک صندوق فروشگاهی نسبتا قدیمی است که در فرهنگستان زبان و ادب پارسی از آن استفاده میکردند. این صندوق به هایپریک سپرده شد تا با ایجاد کمی تغییرات و بهروزرسانی، بتوان نرم افزار صندوق فروشگاه Hyperyek را روی آن راهاندازی کرد تا باز هم بتوان از آن استفاده کرد.
این هم از سفر ما به دهه 1800 تا دهه 2000 برای شناخت تاریخچه صندوق فروشگاهی. با اختراع صندوق فروشگاهی در دهه 1800، تحول عظیمی در مدیریت فروشگاهها، به خصوص سوپرمارکتها و فروشگاهها به وجود آمد. تحولی که مدیریت این کسبوکارها را سادهتر کرد. با نرمافزارهای حسابداری فروشگاهی مدرن مانند هایپریک، دیگر حتی نیازی به استخدام حسابدار هم نیست.