سود حسابداری و سود اقتصادی چه فرقی دارند؟

تعجب می‌کنید اگر بگوییم سود حسابداری، سود واقعی کسب‌وکار شما نیست! در واقع این سود اقتصادی است که به شما می‌گوید با وجود همه درآمدها و هزینه‌ها، چقدر سود کرده‌اید. زمانی که بحث درآمد، هزینه و انجام امور حسابداری می‌شود، اکثر مردم فقط همان نوعِ حسابداری را بررسی می‌کنند. در این مقاله می‌خواهیم نوع دوم سود را تعریف کنیم و بگوییم سود حسابداری و سود اقتصادی چه فرقی باهم دارند! با هایپریک همراه باشید.

به سود حسابداری، نگاهی عمیق‌تر بیندازید

حساب کردن درآمد و سود، یکی از کارهای بسیار لذت‌بخش است. این رقم، نتیجه تلاش‌های هرروزه کسب‌وکار است و کیفیت عملکرد آن را مشخص می‌کند. مسلماً هرچه نمودار درآمد و سود فروشگاهتان صعودی‌تر باشد، یعنی راهتان درست است و عملکردتان عالی!

بعد از آنکه هزینه ها را از درآمد کسر کردید، به سود حسابداری می‌رسید. هزینه‌هایی مثل حقوق کارمندان یا کارگران، فهرست موجودی‌های مورد نیاز برای تولید، فهرست کالاهای موجود، هزینه ارسال و حمل‌ونقل، فروش و بازاریابی، هزینه‌های تولید و هزینه‌های جانبی دیگر مانند برق، اینترنت، گاز و… . در واقع شما هزینه‌های آشکار را از درآمد کسر می‌کنید تا بتوانید این رقم را به دست بیاورید. درباره اینکه هزینه‌ آشکار چیست و آیا چیزی به نام هزینه پنهان هم وجود دارد، بعد از تعریف نوع اقتصادی صحبت خواهیم کرد.

برای محاسبه این رقم باید از فرمول زیر کمک بگیرید:

• سود حسابداری = مجموع درآمدها – مجموع هزینه‌ها.

فرض کنید درآمد آقای سمندری در سه‌ماهه بهار، هفتاد میلیون تومان است. مسلماً آقای سمندری هزینه‌هایی مانند حمل‌ونقل، انبارداری، قبض‌های مختلف و… دارد. بعد از محاسبه، مشخص می‌شود که آقای سمندری در این سه‌ماهه، 10 میلیون هزینه کرده‌است. بنابراین طبق فرمول بالا، سود آقای سمندری شصت میلیون تومان است:

• 70 میلیون تومان – 10 میلیون تومان = 60 میلیون تومان (سود حسابداری آقای سمندری)

سود اقتصادی چیست؟

برای به دست آوردن سود اقتصادی هم باید هزینه‌ها را از درآمد کم کنید. تا اینجا، این دو سود شبیه یکدیگرند. درصورتی‌که برای به دست آوردن مقدار این سود، در کنار هزینه‎‌های آشکار، باید هزینه‌های پنهان و ضمنی را هم از درآمد کسر کنید. سود اقتصادی عبارت است از ارزش نقدینگی که از هزینه‌های فرصت، تولید شده باشد. این نوع سود بیشتر برای کسب‌وکارهای تولیدی یا شرکت‌هایی است که کار پروژه‌ای انجام می‌دهند. بااین‌حال، بقیه کسب‌وکارها هم ممکن است هزینه‌های پنهانی داشته باشند. به‌عنوان‌مثال، جریمه دیرکرد مالیات، یک هزینه پنهان برای فروشگاه‌هایی است که در زمان مقرر، مالیاتشان را پرداخت نکرده‌اند یا کارهای غیرقانونی دراین‌رابطه انجام داده‌اند. در ادامه مطلب هزینه پنهان و آشکار را توضیح می‌دهیم تا بهتر متوجه تفاوت این دو شوید.

اجازه بدهید برای تعریف بهتر این سود، یک مثال بزنیم. فرض کنید خانم شکریان، یک شرکت عمرانی پروژه‌ای دارد. به شرکت خانم شکریان دو پروژه پیشنهاد می‌شود. پروژه الف به ارزش یک میلیارد تومان و پروژه ب به ارزش دو میلیارد تومان. بعد از بررسی، خانم شکریان پروژه ب را انتخاب می‌کند. پروژه انجام می‌شود و حالا باید هزینه‌ها را از درآمد کسر کرد تا سود به دست بیاید. این از سود حسابداری!

برای محاسبه سود اقتصادی، خانم شکریان باید هزینه فرصت انتخاب پروژه ب به‌جای پروژه الف را هم محاسبه و از درآمدها کسر کند. یعنی خانم شکریان با محاسبه سـود اقتصادی مشخص می‌کند که آیا انتخاب پروژه ب، سود کمتر برای شرکت داشته است یا بیشتر! بنابراین فرمول محاسبه سود اقتصادی، به شکل زیر است:

• سود اقتصادی= مجموع درآمد – (هزینه‌های آشکار + هزینه‌های پنهان)

بگذارید به مثال فروشگاه آقای سمندری بازگردیم. گفتیم که آقای سمندری در سه‌ماهه بهار، 70 میلیون درآمد و 10 میلیون هم هزینه داشته است. بنابراین سود فروشگاه او، 60 میلیون تومان است. آقای سمندری می‌داند که اگر بخشی از مغازه را به فروش غذای خانگی اختصاص و به یک آشپز اجاره بدهد، ماهیانه 20 میلیون درآمد خواهد داشت. بنابراین سود اقتصادی آقای سمندری، 40 میلیون تومان است.

• 70 میلیون تومان – (10 میلیون تومان + 20 میلیون تومان) = 40 میلیون تومان سود اقتصادی
•  

همچنین بدانید:

مالیات شرکت‌های ورشکسته را چگونه محاسبه می‌کنند؟

هزینه آشکار و پنهان؟ این چه صیغه‌ای است!

نوبت به تعریف هزینه آشکار و پنهان رسید. هزینه آشکار هزینه‌ای است که مستقیماً با پول پرداخت می‌شود مثل:

• پرداخت حقوق و بیمه کارکنان؛
• هزینه رهن یا اجاره ملک؛
• هزینه خرید مواد اولیه و ضروریات؛
• و… .

هزینه‌های پنهان یا ضمنی را می‌توان با عنوان فرصت‌های ازدست‌رفته شناخت. اگر فروشگاهی، مالیاتش را به‌موقع ندهد، نه‌تنها جریمه می‌شود و بلکه معافیت‌های مالیاتی آن دوره را هم از دست می‌دهد. بنابراین فرصت پرداخت مالیات کمتر را از دست‌ داده است و حالا باید این هزینه پنهان را از درآمدش کم کند. هزینه ضمنی چیزی است که یک کسب‌وکار باید از دست بدهد تا از منابع خود استفاده کند.

آقای سمندری با پرداخت هزینه‌های مختلف مانند خرید تجهیزات، تعمیر آن‌ها، پرداخت قبوض مختلف و…، 60 میلیون تومان در سه‌ماهه بهار سود کرده است. اگر آقای سمندری به‌جای راه‌اندازی سوپرمارکت، ملکش را اجاره می‌داد، می‌توانست حداقل ماهی 20 میلیون تومان درآمد کسب کند. یک در آمد خالص که دیگر نیاز به کم کردن هزینه‌های آشکار مانند قبض برق از آن نیست. آقای سمندری با محاسبه این سود می‌تواند تصمیم بگیرد سوپرمارکتش را نگه دارد یا شغلش را ترک کند و به‌جای آن، ملکش را اجاره بدهد.

تفاوت سود حسابداری و سود اقتصادی

این دو نوع سود را تعریف کردیم و برای هرکدام مثال‌های مختلف زدیم تا بتوانید درست درکشان کنید. با کمک جدول زیر، آن‌ها را با یکدیگر مقایسه کنید تا متوجه تفاوتشان بشوید.

این هم از تفاوت سود حسابداری و سود اقتصادی! در این مقاله هر دو نوع را معرفی کردیم، برای آن‎ها مثال‌های مختلف را آوردیم و در یک جدول، کوتاه و مختصر مقایسه‌شان کردیم تا بهتر بتوانید تفاوتشان را درک کنید. درباره این دو سود سؤالی دارید؟ در قسمت نظرات سؤالتان را بپرسید. کارشناسان هایپریک پاسخگو سؤال‌هایتان خواهند بود.