فهرست مطالب
به استخدام یک حسابدار مالی نیاز دارید یا یک حسابداری مدیریتی؟ فکر می‌کنید هیچ فرقی با یکدیگر ندارند؟ باید بگوییم حسابداری مالی و مدیریتی، خلاف آنچه که فکر می‌کنید، تفاوت بسیاری با هم دارند. حسابداری مالی تصویر دقیقی از عملکرد و وضعیت مالی سازمان به تصویر می‌کشد. در حالی که حسابداری مدیریتی با کمک اطلاعات مالی کسبوکار، بری آینده برنامه‌ریزی می‌کند و راهکارهای عملی را برای بهبود عملکرد کسبوکار ارائه می‌دهد. در این مقاله، مفصل از مقایسه حسابداری مالی و مدیریت مالی گفته‌ایم. با هایپریک همراه شوید.
حسابداری مالی چیست؟
حسابداری مالی، بر خارج از کسبوکار موثر است. یعنی چه؟ حسابداران در حسابداری مالی، گزارش‌های مالی را آماده می‌کنند. این گزارش‌های مالی باید مطابق با قوانین و استانداردهای سازمان دارایی و امور مالیاتی کشور باشد. بعد از آماده کردنشان، آن‌ها را در اختیار سازمان‌های مربوط قرار می‌دهند تا این سازمان‌ها بررسی‌شان کنند. بنابراین، حسابداری مالی بر امور خارج از کسبوکار موثر است.
حسابدار مالی، باید هر تراکنش را ثبت و بعد خلاصه تراکنش‌ها و گزارش‌های مختلف را آماده کند. سپس با استفاده از تراکنش‌ها و گزارش‌های مالی که ثبت کرده است، نمودارها و صورت‌های مالی مختلف را آماده کند و در اختیار صاحبان کسبوکار قرار بدهد. صاحب کسبوکار یا سرمایه‌گذار آن، این صورت‌های مالی را به عنوان منبعی برای برنامه‌ریزی بودجه سالانه استفاده می‌کنند. سازمان‌های مربوط به دارایی هم آن‌ها را برای اطمینان از صحت و سلامت مالی کسبوکار و تعیین میزان مالیات به کار می‌گیرند. بنابراین می‌توانیم بگوییم حسابداری مالی، تصویری دقیق از عملکرد و وضعیت مالی سازمان را به تصویر می‌کشد.
بعد از آن که حسابدار مالی گزارش دقیق را تهیه کرد، دید جامع و کاملی از وضعیت مالی به دست می‌آورد. با کمک این دید آگاه، می‌تواند آینده را به‌درستی پیش‌بینی کند، جلوی شکست را بگیرد و به موفقیت کسبوکار کمک کند.
وظیفه اصلی حسابداری مالی چیست؟
بیشتر شاخه‌های حسابداری، به نحوی وضعیت مالی کسبوکار را مشخص می‌کنند. اما اگر می‌خواهید یک گزارش کامل، دقیق، مفصل و پرجزئیات داشته باشید، باید سراغ حسابداری مالی بروید. وظیفه و هدف اصلی این نوع حسابداری، ثبت کردن اطلاعات مالی و همه تراکنش‌های کسبوکار و استفاده از آن‌ها برای تهیه صورت‌های مالی مانند ترازنامه یا صورت سود و زیان است. صورت‌های مالی، عملکرد کسبوکار و وضعیت مالی آن را در یک دوره معین مانند سال مالی مشخص می‌کنند. همانطور که در بخش قبل گفتیم، هدف دیگر حسابداری مالی، تعیین سلامت وضعیت مالی کسبوکار است.
حسابداری مدیریت چیست؟
دنبال راهکار عملی برای بهبود عملکرد کسب‌وکارتان می‌گردید؟ باید سراغ حسابداری مدیریت بروید. اگر حسابداری مالی، وضعیت مالی گذشته و حال کسب‌وکارها را مشخص می‌کند، حسابداری مدیریتی آینده‌نگر است. حسابداران مدیریت، از اطلاعات و گزارش‌های مالی برای برنامه‌ریزی آینده بهره می‌برند. خلاف نوع مالی، حسابداری مدیریتی روی امور داخلی شرکت موثر است.
همچنین بدانید:
وظیفه اصلی حسابداری مدیریت چیست؟
وظیفه اصلی حسابداری مدیریت، شناخت توانایی‌ها و نیازمندی‌های کسبوکار است تا بتواند به رشد و ارتقای آن کمک کند. در واقع باید نیازهای داخلی کسبوکار را مدیریت کند و در نتیجه به کمک حسابداری مالی بیاید. حسابدار مدیریت، با استفاده از اطلاعات مالی مختلف کسبوکار، مانند صورت سود و زیان، میزان درآمد سال جدید را تخمین می‌زند و برای آن برنامه‌ریزی می‌کند. این حسابدار باید تا جایی که ممکن است، ارقام مختلف را دقیق تخمین بزند و به همین خاطر، مسئول توسعه راهبردها و برنامه‌ریزی‌های سودآور است. بدون وجود این واحد نمی‌توان برنامه آینده و چشم‌انداز کسبوکار را اصولی و دقیق تعیین و مطابق با آن‌ها حرکت کرد.
مقایسه حسابداری مالی و مدیریتی
تعریف و اهداف اصلی حسابداری مالی و مدیریتی را خواندید. حالا که با مفاهیم کلی این دو گرایش حسابداری آشنا شدید، مقایسه‌شان را شروع می‌کنیم. تفاوت و مقایسه حسابداری مالی و مدیریتی را در ادامه بخوانید.
جزئی‌نگری و کلی‌نگری
حسابداری مدیریت جزئی‌نگر است؛ یعنی جزئیات و مشکلات خاص یک کسبوکار را در نظر می‌گیرد. بعد از بررسی مشکلات و شناخت نقاط ضعف و قوت کسبوکار، برنامه‌ای سودآور برای آینده می‌ریزد. اما حسابداری مالی کلی‌نگر است. از سندهای حسابداری مختلف برای آماده کردن گزارش‌های کلی‌تری مانند ترازنامه یا صورت سود و زیان استفاده می‌کند.
آینده‌نگری و گذشته‌نگری
گفتیم که کار حسابداری مالی، تهیه گزارش‌های مختلف درباره وضعیت مالی کسب‌وکارهاست. اگر یک حسابدار مالی بخواهد این گزارش‌ها را آماده کند، به اطلاعات گذشته تا تاریخ تنظیم گزارش نیاز دارد. حسابداری مالی، صورت‌های مالی گذشته را تجزیه و تحلیل و از نتایج به دست آمده استفاده می‌کند؛ در نتیجه، می‌توان گفت که گذشته‌نگر است. اما حسابداری مدیریت به آینده نگاه می‌کند و برای آن تصمیم می‌گیرد و برنامه می‌ریزد. حسابدار مدیریتی مسئول تعیین بودجه، برآورد درآمد و هزینه‌های آتی کسبوکار است.
نحوه گزارش‌دهی و وابستگی
حتما تا الان متوجه شده‌اید افرادی که در حسابداری مدیریت فعالیت می‌کنند، باید از داده‌هایی برای برنامه‌ریزی استفاده کنند که واحد حسابداری مالی هر روز در اختیارشان قرار می‌دهد. با استفاده از اطلاعات مالی روزانه، مشکلات کسری بودجه را برطرف می‌کنند و برای رشد و بقای کسبوکار برنامه‌های کوتاه‌مدت یا بلندمدت می‌ریزند. بنابراین می‌توانیم بگوییم که حسابداری مدیریت وابسته به حسابداری مالی و گزارش‌های روزانه آن است. گزارش‌های حسابداری مدیریت، فقط داخل شرکت کاربرد دارند.
حسابدار مالی هم برای تهیه گزارش، از سندهای حسابداری روزانه‌ای استفاده می‌کند که در دفتر روزنامه و بعد دفتر کل ثبت شد‌ه‌اند. با استفاده از این داده‌ها، صورت‌های مالی را در بازه زمانی معین مانند یک ساله، آماده می‌کنند و ارائه می‌دهند. بعد از آماده کردنشان، آن‌ها را در اختیار موسسات مالی مختلف، سرمایه‌گذاران یا سازمان‌های مالی مربوط قرار می‌دهند. بنابراین، می‌توان گزارش‌های حسابداری مالی را خارج از شرکت هم استفاده کرد.
الزام بودن یا نبودن
باید بگوییم هیچ قانونی وجود ندارد که همه کسب‌وکارها را ملزم به داشتن حسابداری مدیریت کنند. اصولا این نوع حسابداری، برای شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ کاربردی‌تر است و هر کسب‌وکاری، متناسب با نیازش می‌تواند از آن کمک بگیرد. اما دربارۀ حسابداری مالی، داستان فرق می‌کند. همه کسب‌وکارها چه بزرگ و چه کوچک، باید حسابداری مالی داشته باشند. توصیه ما؟ اگر می‌خواهید سریع‌تر رشد کنید و به موفقیت برسید، به هر دو نوع نیاز خواهید داشت.
تخمینی یا دقیق
گفتیم که حسابداری مدیریت درباره آینده تصمیم می‌گیرد. مسلما زمانی که درباره آینده تصمیم می‌گیرید، باید از تخمین زدن استفاده کنید. با استفاده از اطلاعات مالی دقیق، اعداد و ارقام مختلف دقیق‌تر تخمین زده خواهند شد. اما در حسابداری مالی و تهیه صورت‌های مالی، دیگر خبری از تخمین زدن نیست و باید تمام اعداد و ارقام، کاملا واقعی، دقیق و صحیح آورده شوند. به عبارت دیگر حسابداری مدیریتی، از نتایج و ارقام حسابداری مالی، به‌عنوان نقطه شروع برای تعیین بودجه استفاده می‌کند.
با خواندن مقاله «مقایسه حسابداری مدیریتی و مالی» متوجه شدید که حسابداری مدیریتی و مالی، دو شاخه جدا از رشته حسابداری‌اند و هر کدام، وظایف خاص خود را به عهده دارند. گفتیم که همه کسب‌وکارها باید حسابداری مالی را داشته باشند. اما بهتر است این نکته را هم یادآوری کنیم که همه کسب‌وکارها، چه بزرگ و چه کوچک، به نحوی، حسابداری مدیریتی را هم نیاز دارند. وجود هر دو این‌ها کمک می‌کند موفق شوید.
سوالات متداول
1. حسابداری مالی چیست؟
وظیفه و هدف اصلی این نوع حسابداری، ثبت کردن اطلاعات مالی و همه تراکنش‌های کسبوکار و استفاده از آن‌ها برای تهیه صورت‌های مالی مانند ترازنامه یا صورت سود و زیان است.
2. حسابداری مدیریتی چیست؟
وظیفه اصلی حسابداری مدیریتی، شناخت توانایی‌ها و نیازمندی‌های کسبوکار است تا بتواند به رشد و ارتقای آن کمک کند. در واقع باید نیازهای داخلی کسبوکار را مدیریت کند و در نتیجه به کمک حسابداری مالی بیاید. حسابدار مدیریت، با استفاده از اطلاعات مالی مختلف کسبوکار، مانند صورت سود و زیان، میزان درآمد سال جدید را تخمین می‌زند و برای آن برنامه‌ریزی می‌کند.
